آزادراه غدیر که با سرمایه‌گذاری و پیمانکاری قرارگاه خاتم و مشارکت دولت ساخته شد، در کریدور بین‌المللی شمال به جنوب و شرق به غرب واقع شده است و نقشی استراتژیک در توسعه ترانزیت کشور و جذب بارهای ترانزیتی کشورهای منطقه و جهان در رقابت با سایر کریدورها دارد. به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس توسعه پایدار مفهومی است که رشد و پیشرفتی همه‌جانبه و متوازن را برای همه ابعاد جوامع انسانی در نظر دارد. این نوع توسعه، علاوه بر توسعه و تعالی زندگی نسل حاضر، به حمایت از نسل‌های آینده در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و زیست‌محیطی نیز توجه دارد.
یکی از ابزارهای مهم در تحقق توسعه پایدار، ایجاد زیرساخت‌های مناسب حمل و نقل است، این نوع زیرساخت‌ها همچون حلقه‌ای است که سایر اجزای خدماتی، بازرگانی، صنعتی و کشاورزی را در حوزه ملی و بین‌المللی به هم پیوند می‌دهد و تأثیرات عمیقی بر رشد و توسعه این بخش‌ها بر جای می‌گذارد.
* نقش مهندسی ایرانی در آزادراه غدیر
با توجه به درک اهمیت توسعه پایدار در سال‌های اخیر و رعایت شاخص‌های آن در توسعه شهرها به عنوان توسعه پایدار شهری، نقش سیستم‌های حمل و نقل، مورد توجه جدی تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان شهری و کشوری قرار گرفت و با چنین رویکردی طرح آزادراه کنارگذر جنوبی استان‌های البرز و تهران موسوم به آزادراه غدیر از سال ۱۳۹۵ مطرح شد و در دستور کار قرار گرفت.
این آزادراه به طول ۱۵۸ کیلومتر و به صورت دو باند ۶ خطه با عرض ۳۷ متر، نماد تخصص و تلاش جامعه مهندسی کشور در اجرای ابرپروژه‌های حوزه راه به شماره می‌رود که با پیمانکاری قرارگاه سازندگی خاتم الأنبیا و همچنین سرمایه گذاری ۷۰ درصدی قرارگاه خاتم و ۳۰ درصدی دولت تکمیل شده است.
* فرمانده قرارگاه خاتم: تأثیر مثبت آزادراه غدیر در ترانزیت کالا در حوزه فراملی
فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الأنبیا در این باره می گوید: آزادراه غدیر به طول ١۵٨ کیلومتر، دارای ٦ خط عبوری (رفت و برگشت) است که نقطه ابتدایی آن در محدوده ٣٦ کیلومتری آزادراه قزوین- کرج و در ٥ کیلومتری غرب شهرستان آبیک در استان قزوین واقع شده است.
به گفته سعید محمد، هدف از اجرای این پروژه تکمیل بخشی از کریدور آزادراهی شرق به غرب و شمال به جنوب کشور است و سبب کوتاه شدن مسیر و تسهیل عبور و مرور بین مناطق شمال غرب کشور به مناطق شمال شرق کشور می‌شود.
وی ادامه داد: آزادراه غدیر از چهار استان قزوین، البرز، مرکزی و تهران عبور می‌کند، از این رو علاوه بر توسعه صنعت گردشگری و رونق اقتصادی ملی، در زمینه ترانزیت کالا در حوزه فراملی با تمرکز بر کشورهای همسایه نیز تأثیرگذار خواهد بود.
فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الأنبیا اظهار داشت: سال شروع این پروژه ابتدای ١۳۹۵ و سال پایان آن ۱۳۹۹ است، این مسیر آزادراهی با سهم ٣٠ درصدی دولت و ٧٠ درصدی قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) ساخته شد.
محمد ارزش روز پروژه را ٧٠٠٠ میلیارد تومان عنوان کرد و افزود: آزادراه غدیر که پیش‌تر با نام آزادراه جنوبی تهران و البرز شناخته می‌شد نقش بسزایی در توسعه مناسبات حمل و نقلی کشورهای منطقه، افزایش درآمد ناخالص ملی، کاهش مصرف انرژی، ارتقای سهم بازار ترانزیت و کاهش سوانح و خسارت‌های مالی دارد.
* ۸۰ درصد آزادراه غدیر توسط بخش خصوصی اجرا شد
فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الأنبیا اضافه کرد: گرچه تأمین ۷۰ درصد منابع مالی این پروژه توسط قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) انجام شده است اما با رویکرد حمایت از بخش خصوصی، قرارگاه به عنوان چتر حمایتی، اجرای این پروژه را به پیمانکاران داخلی واگذار کرده است، به گونه‌ای که حدود ۸۰ درصد آزادراه غدیر توسط بخش خصوصی اجرا شده است.
به گزارش فارس آزادراه غدیر در کریدور بین‌المللی «شمال به جنوب» و «شرق به غرب» واقع شده است و از چهار استان قزوین، البرز، مرکزی و تهران عبور می‌کند؛ مسیر این آزادراه از محدوده شهر آبیک در آزادراه کرج- قزوین شروع می‌شود و پس از ۴۲ کیلومتر به تبادل جاده اشتهارد- ماهدشت می‌رسد و در کیلومتر ۸۸ هم با آزادراه تهران- ساوه تقاطع دارد، سپس در کیلومتر ۱۲۰ با آزادراه تهران- قم تبادل پیدا می‌کند و در نهایت در کیلومتر ۱۵۸ به محدوده چرمشهر در آزادراه قم- گرمسار متصل می‌شود.
* انتقال تردد خودروهای عبوری از کلانشهرهای کرج و تهران به خارج از محدوده این شهرها
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در این باره به فارس می گوید: آزادراه غدیر از محدوده شهر آبیک در آزادراه کرج- قزوین شروع می‌شود و تا محدوده چرمشهر در آزادراه قم- گرمسار امتداد می‌یابد؛
وی ادامه داد: این آزادراه با رعایت کامل استانداردهای روز دنیا، سطح ایمنی سفر را در طول این مسیر به میزان چشمگیری ارتقا می دهد و با انتقال تردد خودروهای عبوری از کلانشهرهای کرج و تهران به خارج از محدوده این شهرها و ایجاد یک ارتباط ایمن و حیاتی بین کریدورهای منتهی به تهران، سهم زیادی در توسعه حمل و نقل سبز و کاهش آلودگی هوا و محیط زیست دارد.
* توسعه مناطق محروم پیرامون استان‌های همجوار پروژه
به گفته خیرالله خادمی، آزادراه غدیر در کریدورهای بین‌المللی شمال-جنوب و شرق-غرب واقع شده است، از این رو علاوه بر توسعه صنعت گردشگری و رونق اقتصادی ملی، در زمینه ترانزیت کالا در حوزه فراملی با تمرکز بر کشورهای همسایه نیز تأثیرگذار خواهد بود.
وی بیان کرد: این آزادراه با تسهیل در ارتباط تهران با چند شهر و استان، توانسته است در راستای تحقق اصل ۴۸ قانون اساسی و سیاست‌های کلی و به منظور توزیع و استفاده متوازن و عادلانه امکانات و خدمات کشور، نقش مهمی در رفع تبعیض و ارتقای سطح زندگی مناطق کمتر توسعه‌یافته و تحقق پیشرفت و عدالت در کشور داشته باشد، از این رو، چنین پروژه‌هایی، علاوه بر توسعه مناطق محروم پیرامون استان‌های همجوار طرح، می‌توانند گام مهمی در جهت توسعه پایدار روستایی، گسترش خدمات عمومی و محرومیت‌زدایی و در نتیجه ایجاد مهاجرت معکوس باشند.
* کاشت گونه‌های دست‌کاشت و درختچه‌های کم‌آب‌دوست در حاشیه آزادراه
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور اظهار کرد: از نکات قابل توجه در احداث آزادراه ۱۵۸ کیلومتری غدیر، توجه به محیط زیست است، با توجه به قرار داشتن این آزادراه در مناطق بیابانی حاشیه استان‌های البرز، تهران و مرکزی که کانون ایجاد ریزگردهای محلی است قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) با همکاری شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور مبادرت به انجام مطالعات لازم در خصوص کاشت گونه‌های دست‌کاشت و درختچه‌های کم‌آب‌دوست در حاشیه این آزادراه کرد که با کاشت این گونه‌های خاص علاوه بر منظره‌آرایی خاص پروژه، به صورت همزمان طرح‌های منابع طبیعی در خصوص کاهش کربن و تثبیت خاک انجام خواهد شد.
* کاهش تولید ۴.۵ میلیون تن دی‌اکسیدکربن در بیست سال اول بهره‌برداری
خادمی اظهار داشت: آزادراه غدیر سبب کاهش هزینه و زمان سفر برای وسایل نقلیه سبک به طور متوسط ۹۰ دقیقه و برای خودروهای نیمه‌سنگین به طور متوسط ۱۱۰ دقیقه می‌شود که این موضوع صرفه‌جویی در سوختی معادل ۷۰۰ میلیون لیتر بنزین و هزار و ۶۰۰ میلیون لیتر گازوئیل را در بیست سال اول بهره‌برداری به همراه دارد و سبب مدیریت منابع سرمایه‌گذاری در زمینه احداث صنایع بالادستی و پایین‌دستی صنعت نفت و گاز از قبیل ساخت پالایشگاه و خطوط انتقال می‌شود.
به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی این صرفه‌جویی سوخت کاهش تولید آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای خصوصاً در اطراف کلانشهرهای کرج و تهران به میزان ۴.۵ میلیون تن دی‌اکسیدکربن را در بیست سال اول بهره‌برداری در بر دارد و تأثیر بسزایی در کاهش آلودگی هوای این دو شهر بزرگ خواهد داشت، این در حالی است که بخش قابل توجهی از آلودگی هوا و ترافیک کلانشهرهای کرج، تهران و شهرستان‌های تابعه، مربوط به خودروهایی می‌شود که از این شهرها عبور می‌کنند در حالی که مبدا و مقصد سفر آنها خود این کلان‌شهر‌ها نیستند؛ آزادراه غدیر این امکان را فراهم می‌سازد تا این خودروها بدون وارد شدن به این شهرها، با ایمنی بیشتر و به دور از ترافیک به سفر خود ادامه دهند و موجب حذف گره گلوگاهی توزیع ترافیک شبکه آزادراهی غرب، جنوب، شرق و شمال به مرکزیت شهر تهران می‌شود.
* آزادراه غدیر برای سرعتی معادل ۱۳۰ کیلومتر در ساعت طراحی و اجرا شد
خادمی اضافه کرد: این آزادراه با شش خط عبور و حداقل شعاع قوس افقی ۹۰۰ متر و حداکثر شیب ۵ درصد و سرعتی معادل ۱۳۰ کیلومتر در ساعت طراحی و اجرا شده و دارای ۸ تبادل بزرگ، ۱۰ پل تقاطع با راه‌های فرعی و راه‌آهن و همچنین سه پل بزرگ رودخانه‌ای است، به گونه‌ای که همه شریان‌های آزادراهی غرب، جنوب و جنوب شرق منتهی به استان‌های البرز و تهران را قطع می‌کند.
* ساخت آزادراه با مشارکت ۳۰ درصدی وزارت راه و ۷۰ درصدی قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء
وی اظهار داشت: آزادراه غدیر با مشارکت ۳۰ درصدی دولت (وزارت راه وشهرسازی ) و ۷۰ درصدی قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) احداث شده است و به لحاظ عبور از چندین آزادراه، بزرگراه، راه‌های اصلی، فرعی و راه‌های روستایی، خطوط مختلف راه‌آهن و خطوط انتقال انرژی شامل آب، گاز و نفت دارای اهمیت بالایی است و با توجه به وجود ۲۳ تبادل و تقاطع بزرگ در این پروژه، استفاده از مشاور ایمنی در مرحله مطالعات و در زمان اجرا همواره از حساسیت بالایی برخوردار بوده است.
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور بیان کرد: تأسیسات جانبی این آزادراه از جمله ساختمان‌های مربوط به پلیس راه، راهدارخانه، ساختمان بهره‌برداری و ساختمان‌های عوارضی همزمان با اجرای این پروژه احداث شده است و مجتمع‌های خدمات رفاهی آزادراهی و تیرپارک‌ها همزمان در دستور کار قرار گرفته‌اند.
به گزارش فارس موقعیت راهبردی و ژئوپلتیک ایران همواره مورد توجه کشورهای بزرگ جهان بوده است، به گونه‌ای که از ایران به عنوان چهار راه ترانزیتی جهان و نقطه مواصلاتی شرق و غرب منطقه یاد شده است.
با این حال در سال‌های اخیر کریدورهای جدیدی در منطقه، آغاز به کار کرده‌‌اند که به درآمد ترانزیت ایران به عنوان یکی از مهمترین عناصر توسعه پایدار کشور لطمه بزرگی وارد کرده اند و اصلی‌ترین روش احیای کریدورهای ترانزیتی کشور و جذب صاحبان کالا، توسعه زیرساخت‌های کشور است.
توسعه زیرساخت‌های مناسب بخش حمل و نقل از این منظر که امکان دسترسی آسان به بازارهای داخلی و خارجی را ممکن می‌سازد و زمینه تسهیل مبادله در سطوح ملی و بین‌المللی را فراهم می‌کند از جایگاه ویژه‌ای در سیاست‌های اقتصادی کشورمان برخوردار است و می‌تواند موجب ارتقای شاخص سطح توسعه اقتصادی کشور شود.
به هر حال ترانزیت و استفاده از ظرفیت جغرافیایی خدادادی منافع اقتصادی بسیاری برای کشور دارد ضمن آنکه با توسعه ترانزیت که نماد کامل اقتصاد مقاومتی است، وابستگی کشورهای همسایه و منطقه به این ظرفیت بلقوه ایران افزایش می یابد و این نماد کامل اقتصاد مقاومتی است.
در استفاده از مسیرهای ترانزیتی صاحبان کالا ۳ مولفه امنیت، قیمت های رقابتی و سرعت سیر مناسب را طلب می کنند که هر ۳ این مولفه در کشور ما وجود دارد و همتی مضاعف لازم است تا بدین ترتیب با جذب درآمدهای ترانزیتی خود را از اقتصاد نفتی جدا کنیم.
