جنابعالی دولت را متهم کردید به اینکه در مذاکرات وین به دنبال کار انتخاباتی است؛ این درحالیست که همانطور که پیشتر این نوع مذاکرات با اجازه رهبری انجام شده‌است، در دور جدید مذاکرات نیز شرایط به همین صورت است؛ رهبری دو شرط بازگشت کامل به برجام و راستی آزمایی اجرای تعهدات طرف مقابل را مطرح کرده‌اند و دولت نیز بارها اعلام کرده که از این چارچوب خارج نخواهد شد؛ این اتهامی که به دولت وارد می‌کنید، بر چه اساسی است؟ دولت اعلام کرده که از هیچ کاندیدایی حمایت نخواهد کرد و همانطور که جنابعالی اعلام کردید، کاندیداهایی که در حال حاضر سمتی در دولت دارند نیز اعلام کرده‌اند که به‌طور مستقل وارد عرصه رقابت‌های انتخاباتی شده‌اند؛ دولت چرا باید به‌دنبال دستیابی به اهداف انتخاباتی از مذاکرات وین باشد؟
- سوال اینجاست که بعد از ۸ سال پیگیری مذاکراتی برجام چرا در زمان برگزاری انتخابات ۱۴۰۰ این موضوع رقم می‌خورد و چرا آنقدر سریع و فشرده؟ اتفاقاً شدیداً هم پیگیر هستند که حتی اگر شده چارچوب‌هایی که مقام معظم رهبری تعیین کردند، لحاظ نشود، ولی تا پیش از انتخابات، مذاکرات وین به نتیجه برسد؛ ما از مذاکرات این را می‌بینیم؛ این درحالیست که مقام معظم رهبری فرمودند تمام تحریم‌ها باید برطرف شود، اما آقایان رفتند روی رفع بخشی از تحریم‌ها مذاکره می‌کنند.
این ادعا را بر چه اساسی مطرح می‌کنید؟
- بر اساس صحبت‌هایی که آقایان خودشان مطرح کردند و دیدیم که مقام معظم رهبری هم مجدداً واکنش‌هایی داشتند. همچنین موضوع راستی آزمایی را خود آقای روحانی اشاره کردند و گفتند که برای ما اعلام وزرای راه و شهرسازی و نفت به منزله راستی آزمایی است در صورتی که این افراد مرتبه قبل هم اعلام کردند؛ اما آیا این راستی آزمایی صحیح بود؟ خیر! راستی آزمایی وقتی است که بتوانید با بانک‌های دنیا مبادله داشته باشید، به سوئیفت متصل باشید و حمل و نقل دریایی انجام شود؛ هیچ کدام از این موارد امروز اتفاق نیفتاده است؛ لذا من احساس می‌کنم دولت‌مردان به دلیل عجله‌ای که می‌کنند تا ظرف ۲۵ روز آینده به نتیجه برسند، مجدداً اتفاق بدی مثل برجام برای کشور بیفتد.
چون به فرمایشات رهبری اشاره کردید، باید یادآور شوم که ایشان در مذاکراتی که منجر به برجام شد، ۹ شرط را ذکر کردند، اما تقریباً هیچ کدام از این شروط در بر جام لحاظ نشد بعلاوه اینکه مباحثی برای مردم مطرح شد که اینها صحت نداشت، آقای رئیس جمهوری فرمودند که تمامی تحریم‌ها بالمره و در یک روز لغو خواهد شد؛ درحالیکه نه تمامی تحریم‌ها بود، نه بالمره بود و نه در یک روز بود یعنی ۳ کلمه‌ای که صحت نداشت در یک جمله به مردم گفته شد. بعدها که در اجرای برجام مشکل ایجاد شد نیز خیلی از دوستان از جمله خود وزیر محترم امور خارجه گفتند که من متن کامل برجام را مطالعه نکرده بودم؛ چون انتقاد و گفته شد شما فرق بین Suspend و Lift را که خانم وندی شرمن مطرح می‌کند، نفهمیدند، فرمودند که ما به دقت مطالعه نکرده بودیم. اینها موضوعاتی بود که حتی طرف‌های همسوی ما در برجام از جمله روسیه تذکر داده بودند، اما بخاطر عجله‌ای که بود، به آن توجهی نشده بود.
تنها کشوری که برجام را در مجلس خود تصویب کرد، ما بودیم؛ اما اینکه چرا سایر کشورهای طرف برجام این توافق را به تصویب مجالس خود نرساندند و اینکه چرا ما ظرف ۲۰ دقیقه برجام را تصویب کردیم از سوالاتی است که برای ما مطرح است و هیچ وقت هم پاسخی برای آنها دریافت نکردیم.
آقای لاریجانی چند روز پیش نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند و گفتند که «نحوه تصویب برجام بیست دقیقه ای نبود، یک سری اقدامات در پشت صحنه داشت، از دو ماه قبل بین دو فراکسیون مجلس جلساتی برگزار شد و به تصویب رسید». آقای لاریجانی همچنین درباره روند رسیدگی به برجام در جلسه مجلس خاطر نشان کردند که «در صحن مجلس هم یک بار زمان سخنان آقای ظریف بحث شد، یک بار در زمان ارائه نظر کمیسیون امنیت ملی بحث شد، یک بار هم در صحن از ساعت ۸ تا ۱۲ ظهر بحث شد؛ شورای نگهبان چند ساعت بعد از تصویب مجلس این طرح را تصویب کرد. اگر برجام مشکل داشت شورای نگهبان تایید نمی‌کرد»؛ به نظر جنابعالی اگر مجموعه نظام مخالفتی با برجام داشت، آیا امکان مخالفت مجلس و سپس شورای نگهبان با برجام وجود نداشت؟
- بالاترین مرجع نظام مقام معظم رهبری هستند که ۹ شرط را برای برجام مطرح کردند و هیچ کدام داخل برجام نیامد و اتفاقاً اتهام آقایان همین «همسو سازی مجلس» است؛ چراکه در مجلس خیلی‌ها مخالف بودند، اما حرف آنها شنیده نشد. نباید نسبت به قراردادی که فکر می‌کنم در صد سال گذشته کشور بی سابقه بوده، آنقدر سطحی نگاه می‌شد؛ حداقل اتفاقی که باید بیفتد این است که بگویند آن ۹ شرط کجاست؟ اگر منظور شما این است که مجلس برجام را در چارچوب تفکر رهبری تصویب کردند، الان که خود رهبر انقلاب در این زمینه موضع دارند و می‌گویند شروطی که ایشان تعیین کردند، رعایت نشد و ما نیز دقیقاً از همان مواضع آسیب دیدیم.
به‌نظر من در زمان تصویب برجام اتفاقی افتاد و رئیس دولت و مجلس در آن مقطع دست به دست هم دادند و به روند برجام سرعت دادند و این سرعت دادن نیز موجب کاهش دقت و آسیب دیدن کشور شد.
در واقع شما علاوه بر دولت، مجلس و شورای نگهبان را نیز در ماجرای برجام مقصر می‌دانید؟
- من چنین حرفی نزدم.
انتقاد اول جنابعالی به دولت است که توافق برجام را انجام داد؛ انتقاد دومی که مطرح می‌کنید نسبت به مجلس و هیئت رئیسه وقت آن است که به گفته شما ۲۰ دقیقه‌ای مصوبه مربوطه را به تصویب رساند و سپس شورای نگهبان که مصوبه مجلس را عجله‌ای تصویب کرده است؛ در واقع جنابعالی مجموعه‌ای که اقدامات‌شان منجر به اجرای برجام شد را مقصر قلمداد می‌کنید.
- من می‌گویم که روسای محترم دولت و مجلس در یک هماهنگی با یکدیگر برجام را تصویب کردند؛ بعلاوه اینکه عنوان کردند مواردی که مورد نظر مقام معظم رهبری بوده را رعایت کردند درحالیکه اگر الان نگاه کنید، می‌بینید که بسیاری از عزیزان مجلس و دولت به گفته خودشان اصلاً مسلط به برجام نبودند.
